Free cookie consent management tool by TermsFeed

Begraafplaats Warnsveld

Vordenseweg 16

Warnsveld

Algemene-begraafplaats-Warnsveld-2

Rond 1829 is de algemene begraafplaats Warnsveld aan de Vordenseweg in gebruik genomen. Het oudste deel vinden we bij de aula aan de rechterkant.

Algemene-begraafplaats-Warnsveld

Bezienswaardigheden begraafplaats Warnsveld

Fide-et-Constantia-obelisk

Het voorname karakter is te danken aan een aantal opvallende grafkelders en monumenten. Links van het hoofdpad staat een obelisk van gepolijst zwart marmer met de wapens van Van Nagell-Schimmelpenninck van der Oije. Daaronder is de zinspreuk van de Schimmelpennincks gebeiteld: Fide et Constantia (Vertrouwen en Volharding). De obelisk bevindt zich aan het hoofdeinde van de kelder, waarin de stoffelijke resten rusten van Seino Anne Karel baron van Nagell en zijn vrouw Margaretha Jacoba barones Schimmelpenninck van der Oije.

Baron van Nagell was van 1889 tot 1923 burgemeester van Warnsveld. Hij overleed in 1924. In de grafkelder zijn ook Van Nagells twee jaar eerder gestorven vrouw en twee van hun kinderen bijgezet.

De grafkelder van Frank Dirk Adriaan baron van Boetzelaer, oud-burgemeester van Renesse, ligt er pal naast. Deze vestigde zich in 1913 in Warnsveld en overleed zeven jaar later.

In deze grafkelder voor achttien personen zijn alleen de baron en zijn vrouw begraven, het huwelijk bleef kinderloos.

grafkelder-van-Frank-Dirk-Adriaan-baron-van-Boetzelaer
tombe-van-Gustaaf-Adriaan-baron-van-Neukirchen

Rechts van Van Boetselaer ligt de anderhalve meter hoge tombe van Gustaaf-Adriaan baron van Neukirchen, genaamd Nijvenheim.

Gustaaf-Adriaan diende in het Pruisische leger. Toen zijn militaire carrière om onbekende redenen plotseling werd afgebroken greep hem dit zo aan, dat zijn verstand werd aangetast.

Hij overleed op 6 juni 1874 in het Gesticht voor Krankzinnigen te Zutphen, het latere Groot Graffel en het huidige GGNet, dat rechts van de begraafplaats ligt.

Zeer de moeite waard is het gedenkteken voor Adriaan van den Ende (1768 – 1846) als dank voor zijn inzet voor verbetering van het openbaar onderwijs. Adriaan van den Ende begon zijn loopbaan als predikant, maar moest dit werk om gezondheidsredenen neerleggen.

Sinds 1805 behartigde hij de zaak van het openbaar middelbaar en lager onderwijs. Mede dankzij hem kwam in 1906 de eerste wet op het Lager Onderwijs.

Hij overleed op het landgoed Geessink te Warnsveld, waarna dankbare onderwijzers dit gedenkteken oprichtten. Toch schijnt hij niet op deze begraafplaats te zijn begraven. En vermoedelijk ook niet op een andere dodenakker in Warnsveld.

gedenkteken-voor-Adriaan-van-den-Ende
obelisk-burgemeester-Hendrik-Joan-Ardesch-van-Hame

Tegenover het monument van Van Nagell staat de obelisk ter herinnering aan burgemeester Hendrik Joan-Ardesch van Hamel. De tekst op de obelisk is een huldeblijk van de ingezetenen van Warnsveld aan de man die 44 jaar lang hun ‘getrouwe’ burgemeester was.

Ook dit graf voor achttien personen is bij lange na niet vol. Behalve de burgemeester zijn diens vrouw en zus hier bijgezet.

Kenmerkend voor het oude gedeelte van deze begraafplaats zijn de karakteristieke met gras begroeide en door hekjes omgeven tombes. Ook typerend is, dat de meeste grote grafkelders spaarzaam bezet zijn. Zo is ook de kelder van de familie Van Westerholt niet volledig gevuld.

Dit graf is bekroond door een witmarmeren gebroken zuil : symbool voor het afgebroken leven. Om de zuil slingert een bloemenrank en op de sokkel prijkt het familiewapen.

Achterin staat het lijkenhuisje, waar onbekende lijken werden opgebaard. Onder meer die uit de IJssel werden gevist. Vanwege besmettingsgevaar werden de lijken niet naar een mortuarium overgebracht, maar naar het lijkenhuisje gebracht. Daar werden ze in een noodkist gelegd om geïdentificeerd te worden.

witmarmeren-gebroken-zuilsymbool

Bijzondere gedenksteen:

Op 4 mei 2016 werd op de begraafplaats in Warnsveld een bijzondere gedenksteen onthuld ter herinnering aan alle patiënten van de nabij gelegen psychiatrische inrichting die sedert 1902 hier ongenoemd in Vak D zijn begraven. De gedenksteen is achterop de begraafplaats te vinden. Het beeld en de tekst zijn gemaakt door Hein Smeerdijk.

bijzondere-gedenksteen
bijzondere-gedenksteen-2

Joodse begraafplaats ‘Hogewest’, Weg naar Vierakker

Joodse-begraafplaats
Joodse-begraafplaats-2

De Joodse begraafplaats, die nog steeds in gebruik is, was oorspronkelijk net buiten de stad gelegen aan de Weg naar Vierakker. Ze ligt in een gebied met oude rivierduinen dat al honderden jaren de Hogewest wordt genoemd. Tegenwoordig is de begraafplaats een rijksmonument.

Nadat in de middeleeuwen alle Joden in de stad waren vermoord of weggejaagd omdat men dacht dat ze schuld hadden aan de toen heersende pestepidemie woonden er eeuwenlang geen Joden meer in Zutphen. Tot de burgerlijke gelijkstelling in 1796 waren Joden in Zutphen alleen welkom als koopman op de jaarmarkten. Na dat jaar groeide de Joodse gemeenschap snel. Een eerste kleine synagoge werd al in 1797 ingericht en in hetzelfde jaar pachtte men van de gemeente een stuk grond waar een Israëlitische begraafplaats kon worden ingericht.

Begraafplaats

Honderd jaar later was de dodenakker te klein geworden, maar kon in 1896 worden uitgebreid. Het huidige metaheerhuis (reinigingshuis) werd gebouwd, de grond was inmiddels eigendom van de joodse gemeente.

Reinigingshuis

Bij de ingang van het reinigingshuis staat op de muur in het Hebreeuws en het Nederlands de tekst:

HET STOF KEERT TOT DE AARDE TERUG WAARUIT HET KWAM EN DE GEEST KEERT TOT GOD WEDER DIE HEM GEGEVEN HEEFT Prediker XII Vers 7

In de Tweede Wereldoorlog werden door de Duitse bezettingstroepen op en bij de begraafplaats bunkers en loopgraven aangelegd, een aantal graven werd hierdoor vernield. In 1944 richtten NSB’ers vernielingen aan; een groot aantal grafstenen werd zelfs meegenomen.

gedenkteken

In 1949 werd een gedenkteken opgericht ter nagedachtenis aan de vele gedeporteerde en vermoorde Zutphense Joden. De begraafplaats is geadopteerd door de Kennedyschool, ieder jaar op 4 mei komen kinderen bloemen leggen. De burgerlijke gemeente heeft  zich verantwoordelijk gesteld voor het onderhoud met behulp van vrijwilligers.

Overige informatie

Warnsveld, sinds 1 januari 2005 onderdeel van de Gemeente Zutphen, circa 9000 inwoners

Oude-dorpscentrum-Warnsveld

Oude dorpscentrum Warnsveld.

Buitenplaats-Warnsveld

Buitenplaats bij Warnsveld.

Warnveldse-stellingmolen

Warnsveldse stellingmolen ‘Nooit gedacht’